Tepeönü, Samsat
Tepeönü, Adıyaman ilinin Samsat ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
Asıl adı GEVRİK olan Tepeönü'nün tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Yörede bir çok etnik köken yaşamıştır. Bu bölge sırasıyla Süryani Grek ve Ermeni unsurları yerleşmiştir.Osmanlı devletinin zayıflamış olduğu dönemde bölgede asayiş bozulmuş ve sonradan özellikle 18 yüzyıldan itibaren bölgede KUZEY IRAK!ın Yezidi aşiretlerinin bir kısmı buraya yerleşmiştir. Ancak buna rağmen 19. yüzyılın sonuna kadar Gevrik veya osmanlı belgelerindeki adı ile Görük köyü yoğun olarak Ermeni ahalisi ile meskundur. Öyleki 19. yüzyılın son dönemlerinde nüfusları 180- 190 civarında aile bulunmakta olup bu Ermeni aileler 1855 yılında ana karagahı Antep olan Amerikan misyonerlerinin hedefi olmuştur. Buna rağmen Gevrik Köyünün halkı 1870'den sonra Malatya Katolik kilisesinin etkisi ile Katolik olmuşlardır. Köyde en baskın unsur olduklarından dolayı Malatya Ermeni Kotolik Kilisesinin yardımıyla Köyde bir Katolik kilisesi inşa etmişlerdir. Bu kilisesinin harabeleri en son Atatürk Brajının altında kalmıştır. Katoliklerin etkisinin zayıflamısı ile köy sahibi olan Ermeniler mallarını ve varlıklarını koruyabilmek adına bu sefer Parotestan olmuilardır. I.Dünya savaşı sırasında bölgedeki sıkıntılardan nasibini alan köy halkı Protestan olmalarından dolayı zorunlu göçe tabi tutulmamıştır.Bir süre sonrada köy halkı toptan müslüman olmuştur. Müslüman olmalarına rağmen mal varlıklarından ve servetlerinden dolayı başta erkek nüfusu olmak üzere öldürülme, dövülme dahil baskı görmüşlerdir. Müslüman olmlarına rağmen olan bu toplumun elindeki köy ve arazi tapuları ortam karışıklığı sırasında Köye sonradan gelen Kürtler tarafından tehdit, öldürme ve cebir yoluyla zorla ellerinden alınmıştır. Böylelikle köy ve arazilerin mülkyeti el değiştirmiştir. Topraksız kalan halkta zorlukla ve yoksullukla hayatlarını sürdürmüştür. Köyü elegeçiren yağmacılar ise önce tapuları yaktıkları gibi bir süre sonrada arazileri ve köyü kendi üstlerine geçirmiş ve başkalarının mal ve servetleri ile kendilerinin gibi öğünerek gününü gün etmektedirler. Köyün asıl sahiplerinin bir kısmı Amerika ve İstanbul'a göç etmişlerdir. Geri kalan kısmı Adıyaman'da yaşamlarını sürdürmektedirler.
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur. Köy eski bir ermeni köyü olduğundan dolayı bu köyde Ermenilere özgü ekmek yapımı için küp tandırlar bulunmaktaydı. Yine eski Paskalya çöreklerinin bir klıntısı olarak bayram tablamaları bulunmaktadır.
Coğrafya
Adıyaman iline 50 km, Samsat ilçesine7 km uzaklıktadır. ESKİ GEVRİKİN SINIRLARI: DOGUSU: GAZDREŞ, KEPRİ BEĞDO HERDİYAN GÜNEYİ: PIRA,GOZASOR: BATISI: DIAĞA, KEPRİ GAVURA, KUZEYİ: SAHABE ZİYARETİ VE TETUK HAREBELERİ
DAYANIR
Dikkat edilirse yer isimleri ve tanımlandırılması da Ermenicedir. Bu da Bölgenin eski hakimlerinin Ermeniler olduğunu göstermektedir.
|