[aslan6641]

Orhaniye, Çay

Örnek.jpg{Bilgikutusu Türkiye köy |isim = Orhaniye |harita2 = Afyonkarahisar_Turkey_Provinces_locator.jpg |harita2 boyut = 250px |harita2 açıklama = Afyon |harita1 = |harita1 boyut = |harita1 açıklama = |harita = |harita boyut = |harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 221 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0272 |posta kodu = 03700 |bölge = Ege |il = Afyonkarahisar |ilçe = Çay |Köy Muhtarı =Mehmet Yıldırım |websitesi = } Orhaniye, Afyon ilinin Çay ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihi

Köyün kesin tarihi hakkında herhangi bir bilgi mevcut olmayıp, rivayetlere göre Kırım Savaşı'ndan sonra sürgün edilen Tatarların 1800'lü yılların sonlarına doğru bu köye yerleştiği bilinmektedir. Kırım Savaşı'ndan sonra topraklarından, köylerinden sürgün edilen Kırım Tatarları yanlarına alabildikleri eşyalar ile ya deniz yolu ile Sinop'a ordan Eskişehir'e veya balkanlardan yaya olarak eskişehir'e geldikleri tahmin edilmektedir. Vatan hasretini anlatmak için yaktıkları kor ateşi hiç söndürmeden köye geldikleri rivayet edilmektedir. Köye gelmeden önce devlet tarafından ilk önce Cumhuriyet köyünün bulunduğu yerin tahsis edildiği ancak bu yeri beyenmeyip daha çok bozkırı andıran Orhaniye Köyünü beyenerek burada eski köy diye anılan şimdiki koca kanal ile kum ocaklarının arasında bulunan yere yerleştikleri, karamık gölünün bu yere yakın olması ve sıtmadan çok kayıp vermeleri üzerine, daha önceden hayvan otlattıkları ve hayvanların sadece burada yattıkları tespit edilerek, "Hayvanlar bu yerni kop süydü, buranın havası suyu temiz" diyerek şimdiki yerleşim alanına geldikleri söylenmektedir. Bu yere gelen ilk ailelerin Kırım Tatarları olduğu bilinmektedir. Köyde bulunan NOĞAY soyundan gelenlerin ise köye ne zaman ve nasıl geldikleri bilinmemektedir. Ancak onların da Sandıklı ilçesine bağlı belkavak köyünden geldikleri tahmin edilmektedir.Bir kısmı ise armutlu köyünden gelmiştir. Köyde hemen hemen herkes bir birine yakın bağlarla akrabadır. 1950'li yıllarda da Armutlu Köyünden göç ederek gelen Noğay soyundan aileler köyge taşınmıştır. Köydeki eski evler ve yapılar incelendiğinde yaklaşık 100-150 yıllık bir tarihinin olduğu söylenebilir. Köyün etrafında bulunan Arap Mezarlığı, Yörük Mezarlığı gibi yerlerin bulunması, köy etrafında şimdiki mezarlık ile kerpiç çukuru arasında kalan bölgede de bina temellerinin bulunması burada daha eskidende bir yerleşim yeri olduğu kanısına varılmaktadır. Köye daha sonra gelen GÖÇMEN lakaplı macurlar, manavlar ve Öteyüz'den göç edip gelen YÖRÜKLER mevcuttur. ORHANİYE KÖYÜ GEÇMİŞİ 1.ORHANİYE A.KONUMU: Akkonak,Karamık Kasabaları,Devederesi Köyü ve Sultan Dağları ile sınırlıdır. 2007 yılında 187 nüfusu olup, Çay ilçesine 21 Km. dir B.TARİHİ: Yapılan alan çalışmalarında arkaik devre ait malzemelerin bulunması, buranın eski bir yerleşim merkezi olduğunu gösterir. Roma ve Bizans dönemlerinde varlığını sürdürmüştür. Osmanlı Dönemine ait 1623 tarihli tahrir defterlerine göre Karamık Kazasına bağlı Bodrum isminde bir köy vardır. Bu köy Orhaniye’nin 1 km. batısında idi. Kırımdan gelen göçmenler Orhaniye Köyünü kurunca Bodrum dağılmıştır. Harabeleri ve mezarlığı vardır.Daha sonra buraya Bulgaristan’dan gelen Pomaklar yerleşmiştir. Zamanla bunlara Bolvadin Hamidiye,1960 yılarındaYalvaç’ın Ayvalı,Körküler,ElbengiSurk ve Sağır köylerinden aileler göç gelmişlerdir Kırım’ın Ruslar tarafından işgalinden sonra ,Kırım’ın Argun Şehri’nden bir gurup Türk aşireti Romanya’ya göçmüştür.1876-1877 Osmanlı-Rus Savaşından sonra Anadolu’ya göç ederek,önce Değirmendere Köyü’ne gelmişler.Bir süre burada kaldıktan sonra Bodrum Köyü yakınlarına gelip yerleşmişlerdir. Cumhuriyet Döneminde ismi Orhaniye olarak değiştirilmiştir. Köy halkından Ümmü Ay bölgenin ilk kadın muhtardır. Son yıllarda köy halkının bir kısmı Afyon,Eskişehir,İstanbul Bolvadin ve Çay’ya ’ göçmüşlerdir, Köyü kuran sülaleler:Gaffaroğulları,Kara Mehmetler,Sarı Hasanlar, İlyaslar,Saitler,Aşcı Abdullahlar,Salim Kaçan sülalesi 1938 yılında Romanya’dan göçmüştür. ORTAKÖY:1876-1877 Osmanlı-Rus Savaşından sonra Kırım’ın Kuban Bölgesin den gelen göçmenler Armutlu’nun 1 km. batısında ki bölgeye yerleşerek Ortaköy’ü kurmuşlar dır. XIX.asrın sonlarında kurulan Bolvadin’in Orta Nahiyesi’ne bağlı köyler içinde Orta Köy vardır.

Orta Nahiyeye bağlı köyler OrtaArmutlu,Deve Deresi,Geneli,Karamık,Orhaniye Ortaköy,Karmık Bataklığının etkisinden kurtulmak için 1917 yılında dağılmıştır.Buranın halkının bir kısmı Sandıklı Kızılören ve Belkavak’a göçmüşler,bir kısmı da Orhaniye’ye gelip,yerleşmişlerdir.

Orhaniye Köyü Camii:Kare planlı ,kırma çatılı yığma bir yapıdır.Caminin harimini ahşap gizli kubbe örter.Kadınlar mahfeline girişin sol tarafından çıkılır.Caminin: Güney cephesinde: Mihrabın üst sırada 2 göz pencere, alt sırada 2 kemerli pencere vardır. Doğu/Batı cephesinde: üst sırada 3 göz pencere,3 kemerli pencere vardır. Kuzey Cephesi:Giriş kapısı göz ve kemerli pencereler vardır.. Tek şerefeli minaresi caminin kuzey tarafındadır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Orhaniye Köyü Cumhuriyetin ilk yıllarında Orhaniye Köyü ve muhtarı Ümmü AY

Coğrafya

* Afyonkarahisar'ın merkezine 55 km uzaklıktadır.
* Çay ilçesine 22 km uzaklıktadır.

Köyün Doğusunda Sultan Dağlarının uzantısı olan Karakuş Dağları, Güneyinde Karamık Kasabası ve Karamık Gölü, Batısında Devederesi Köyü, Kuzeyinde ise Akkonak Kasabası vardır. Köy Sultan Dağı ve Çalı dağı arasında kalan vadi de konuşludur.

= Tarihi ve turistik yerleri =

- Tarihi yerler: Köy de tarihi değer taşıyabilecek Geleneksel Afyon Evleri tarzında yapılmış TAŞPINAR ailesine ait iki katlı ev bulunmaktadır. Ayrıca köy camisinde bulunan Ezan Taşı ve köyde bir iki kişinin evinde halen kullanılan tahta işlemeciliği ile yapılmış Koca Kapı olarak adlandırılan avlu kapısı ve bu kapıların sabitlenmesinde kullanılan taşlar mevcuttur.

- Turistik yerler: Köyün Güney Batısında bulunan tamamen söğüt ağaçları ve çayırlarıyla Subasar adı ile anılan koruluk alan,bu alanın bitiminde başlayan ve Koca Kanalın yanında bulunan Eski Köy görülmeye değerdir. Ayrıca Karamık Gölü dibinde bulunan Donuz Üyü' diye anılan yükselti ve onun kuzeyinde kalan Kovalık mevkii'de tam bir bozkır görünümü vermektedir. Yaz aylarında çocukların serinlemesine ve su suporlarına ilgisini arttıran, kış aylarında donduğu zaman olimpik buz pistlerinden daha güzel görüntü veren Kerpiç çukurukumu ve tatlı suyu ile değme deniz kumundan ve deniz suyundan daha iyi olan Kum ocakları görülmeğe değerdir. Köyün doğusunda kalan ormanı henüz yetişmiş Sultan Dağında bulunan; Deve Taşı, Tilki Sarayı, Ak Çeşme ve bu dağda bulunan soğuk suları ile pınarlar mükembeldir. Sultan Dağına doğru giderken sağlı sollu elma bahçeleri, ahlat ağaçları vardır.