Çağlayan, Dinar
Çağlayan, Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
Arşiv belgelerinde Danişmendli Türkmenlerine dair ilk kayıtlara Başbakanlık Osmanlı arşivinde bulunan tahrir defterlerinde rastlanılmaktadır. Bunlarınen önemlisi 200 numaralı Diyarbekir tahrir defteri olup, Danişmendli kazasının ana unsurunu teşkileden Türkmenler ilk defa burada görülmektedir.Danişmendli aşireti, defterin 963 ve 964 sayfalarında bulunmaktadır. Danişmendli Türkmenleri kaza statüsünü muhafaza etmekle beraber 17yy. ortalarında Aydın Evi ve Rum Evi olmak üzere ikiye ayrıldılar.Çağlayan Köyü’ne yerleşen Gölegir Aşireti Aydın Evi grubuna bağlıdır.
GÖLEGİR AŞİRETİ
İlk tahrirde görülmeyen Gölegir Aşireti, 1656 yılında 51 hane ile temsil bennak yazılmıştı.1659 sayımında ise nüfusları 55’i bennak olmak üzere 80 haneye çıkmıştır.Bununla birlikte koyun ve develerin nüfusa parelel bir artış görülmemesi yüzünden 1661-1662 yılında tashihi yoluna gidilmiş; deve ve koyunların miktarlarında bazı eksiltmeler yapılmıştır.Gölegir cemati Aydın evi içinde yeralmıştı.Onlar Sandıklı kazasında Cadı, Horu, Kıranbeğli, Kazganpınarı, Seyidli, Çavuşlar, Küflüağıl/Gölağıl? ve Urla kazasında Okçular adlı köylere iskan oldular.
Bir başka kaynağa göre; Kaşıkçı oymağı ile Gölegir'e bağlı Mirili, Şehsuvar, Dokuzlu obaları da iskânı kabul ettiler. Buna dair 1694 Nisan ayı tarihini taşıyan Sandıklı kadısı tarafından bir hüccet verilmişti. İsmi geçen oymak ve obalar Sandıklı nahiyesindeki köy ve mezralara yerleştirildiler. Bu tarihlerde köyümüz Sandıklı’ya bağlı idi.--Hhhuseyin 17:03, 2 Ağustos 2008
FARSAKLAR/VARSAKLAR
Tarsus Türkmenleri veya Farsaklar/Varsaklar,Ulaş,kusum,Kuştemir,Esenli,Gökçeli,Elvan lı ve Orhan Beyli boylarından oluşuyordu Bu boyların altında 300'den fazla cemaat bulunmaktaydı.Varsaklar,Karamanoğulllarının siyasi tarihinde etkin rol oynamışlar.Osmanlı-Karamanlı mücadelesinde Karamanlıların yanında yer almışlardı.Osmanlı hakimiyeti döneminde sakin bir hayat süren Farsaklar/Varsaklar, Tarsus ve çevresine iskan olmuşlardı.
Köyümüzde bulunan Farsaklar sülalesi,bunların bir uzantısı olmalıdırlar.
KARACAOĞLAN, güney illerimizdeki yaygın bir söylentiye göre Adana'nın ilçesi olan Bahçe'ye bağlı Farsak köyünde doğmuştur.
"Kozan Dağından neslimiz Arı Türkmendir aslımız Varsak’tır durak yerimiz"
dizeleri de bu söylentiyi doğrulamaktadır.
Farsaklar, dağlık yer*lerde oturmayı seven, sert, hırçın, isyancı bir aşirettir. Bu özelliklerin oluşturduğu "isyan", "hırçınlık", "üstünlük", "yiğitlik" gibi duyguların işlendiği "varsağı" türü, halk edebiyatımıza Karacoğlan tarafından kazandırılmıştır. Bu da onun Farsaklı olduğunun belirgin bir kanıtı olarak gösterilebilir.
KAYNAK: Danişmentli Türkmenleri,Tufan GÜNDÜZ-İnternetten alıntılar.--Hhhuseyin 19:25, 9 Mart 2009
HAZIRLAYANLAR: Hüseyin YÜCEL Hilmi Dilmen İlköğretim Okulu Öğretmeni-ISPARTA
Mehmet YÜCEL Emekli Öğretmen
NOT
Gölegir aşireti, Azerbaycan'dan gelme bir Türkmen aşiretidir. Afyon bölgesine iskanları sırasında aşiretin başında bulunan kişi, Avşar oğlu Abdurrahman'dır. Bu husus esasen Gölegir aşiretinin Oğuzların Avşar boyundan olduğunu gösteriyor.
|