İspir Kalesi ( Erzurum )

[ilkim111]

Milattan, önce 9. yüzyılda Urartular bu bölgeye ha*kim olmaya başlamış ve M.Ö. 753 yılında kökü Oğuzlara dayanan SAKA-İSKİT Türkleri bu bölgeye gelip yerleşmişlerdir. M.Ö. 665 yıllarında Çoruh nehri havzasına yerleşen Saka Türk’lerinin HESPERİT ve İSPİRİTİZ Boyları bu bölgeye İSPİR adını koymuşlardır. Diğer yandan İspir şehir merkezine girişte bütün görkemi ile yükse*len İspir Kalesi o yıllarda yapılmış olup, milli bir Türk damgası olarak tarihe geçmiştir.

Ancak Türk kimliğini kaybetmemiştir. 1048 yılında Selçuklulara kapılarını açan İspir 1071 Malazgirt Zaferiyle Selçuklu egemenliğine girmiştir. 1215 tarihinde İç Kale Mescidi ile Şehirdere çayı kenarında*ki Tuğrulşah Mescidi Atabey Erdem şah tarafından yaptırılmıştır. Tarafından zaptedilmiş, daha sonra Karakoyunlular ve Şah İsmail hakimiyetine giren İspir ve yöresi 1514 Çaldıran Zaferi ile Yavuz Sultan Selim tarafından alınmış ve ondan sonra Osmanlı İmparatorluğunun bir Sancağı haline ge*tirilmiştir. İlçe merkezinde bulunan Sultan Selim Camii Çaldıran Seferi dönüşünde Yavuz Sultan Selim Han tarafından yaptırılmıştır.

I.Dünya Savaşına kadar Osmanlı hakimiyetinde kalan İspir, 1916 - 1917 tarihleri arasında Rus işgali altında kalmış, bu arada Ermeniler aklın ve mantığın kabul edemeyeceği korkunç katliamlara Girişmişlerdir, nihayet İspir halkı Müftü Başkapan'ın önderliğinde 25 Şubat 1918 tari*hinde İspiri düşman işgalinden. kurtarmıştır. Şirin İspir Dede Korkut Hikayelerinin Bamsı Beyrek bölümüne, Köroglu destanlarına Akkoyunlu mezarlarının bulunduğu Koçdağı efsanelerine konu olmuştur..