afyonun köyleri

[aslan6641]

Burunkaya, Dinar

Burunkaya, Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihi

Köy adını Antalya-Ankara Karayolu üzerinde buruna benzeyen kaya şeklindeki taştan almış

[aslan6641]

Bülüçalan, Dinar

Bülüçalan, Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihi

Bülüçalan bugünkü yerine TCDD'nin demir yolu için gölün önünü açmasından sonra yaklaşık 1930'larda yerleşmişir. Köyün eski adı olan Arabışıh rivayete göre geçmişte köyde yaşayan bir şıh ve onun arap hizmetkarından kalmadır. Yeni ismi olan Bülüçalan köyün şu anki yerine yerleşmeden önce yayladaki arazisine verilen addır. Dağların üstündeki küçük bir düzlük olan bu arazi bülüç alanı demektir. Köy halkı çoğunlukla horzum yörüğüdür. ÖZKAN ve TURAN ailesi köyün en eski ve büyük ailelerindendir. Köy Halkının Büyük Bölümü ÖZKAN ailesindendir.

[aslan6641]

Cerityaylası, Dinar

Cerityaylası, Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihi

Cerityaylası köyünün ismi, Oğuz Türkleri Avşar yörüklerinin Cerit boyundan gelmektedir, Cerit boyu mensubu köy halkının, şu anda bulunduğu yere Cumhuriyet öncesi yıllarda kışlak olarak kullanılan Yapağlı ve Gökgöl köylerinin arasındaki düz araziden, yaylak olarak kullandıkları mevcut köye çıkarak yerleştikleri bilinmektedir. Cerityaylası halkı arazi yetersizliği ve nüfusun hızlı artışı nedeniyle 1960 yıllarda başta İzmir ili olmak üzere göç vermeye başlamıştır. Şu anda Özellikle İzmir ve Denizli illeri ile Türkiye genelinde Cerityalalıya rastlayabilirsiniz.

Kültür

Kız beğenme, kız görme, oğlan görme, lokum yeme, nişan, ekmeği, odunu, kına gecesi, düğünü evrelerinden oluşan düğünlerde, ilk önce kız beğenilir, aile kadınlarından oluşan bir gurup beğenilen kızı evinde görmeye gider, evinde görülen kız tarafı oğlan tarafını görmek için oğlan tarafının evine kadın akrabaları ile gelir, anlaşılabilirse istemeye karar verilir, kız istemek için her iki aileyi tanıyan her iki ailede söz hakkı bulunan büyüklerle birlikte kız evinden gün alınarak kız istemeye gidilir, teklif belirtildikten sonra kız evine düşünme süresi verilir, kız evi teklifi değerlendirip olumlu veya olumsuz şeklinde oğlan evine aktarılır. Olumlu sonuç alınması durumunda oğlan evi akrabaları ile birlikte Dinar ve havalesinin eski meşhur lokumlarından kasalarla alarak kız evine giderler, kız evide akrabalarını lokum için çağırdığı için her iki aile o gün tatlı yiyerek kaynaşırlar, şartlar, düğün günü, alınacak takılar bu gün konuşularak karara bağlanır.

İlerleyen günlerde Nişan yapılarak bu anlaşma tüm köylüye duyurulur. Nişanda kız ve oğlana birer yüzük takılarak başlarının bağlandığı belgelenir. Düğün günü yaklaştığında oğlan evinin akrabaları bir araya gelip kadınları düğünde yenilecek ekmekleri, erkekleride düğünde yemek ve ekmek pişirilecek odunları hazırlar. düğünler cuma günü akşam üstü başlar, çalgıcılar cuma akşamından müzik çalmaya başlar, genellikle zeybek oyunları oynanır, teke yöresi özelliklerini taşıyan halk oyunları köyün genelenksel oyunlarıdır.

Eğlenceler cumartesi ve pazar günü sürer, pazar günü öğleyin gelen misafirlere sütlü ya da yoğurtlu tabir edilen geleneksel düğün çorbası, tas kebabı, pilav ve un helvasından oluşan yemek ikram edilir, bu yemeğin haricinde cuma günü gelmeye başlayan yatılı misafirlere köylü evini açar, misafirleri kaldıkları evde ya da düğün evinde ayrıca yemek yapılır. Yemekten sonra damat giydirilir, takı takılır ve hep beraber oluşturulan konvoyla gelin almaya gidilir. Anlatılan bu olayların tamamı ayrı bir yazı konusu olup, burada yüzeysel anlatılmış detaya girilememiştir.

=Bayramlar=

Köy halkını birbiri ile kaynaştıran en önemli unsurlardan birisidir bayramlarımız, günler hatta haftalar öncesinden ev halkının giyeceği elbise, ayakkabı vs. Dinar pazarından alınır, evler badanalanarak genel temizlik yapılır. Arefe günü ikindi namazı sonrası camide kılınan namazdan sonra toplu olarak mezarlık ziyareti yapılır, bu arada köyün kadınları hazırladıkları pişi dediğimiz hamur işi yiyeceği köyün çocuklarına dağıtır. Arefe gecesi erken yatılır, bayramlıklar baş köşede hatta bazılarının kucağında sabaha kadar giyilmeyi bekler, sabah erkenden namaza kalkan aileler çocuklarınıda bayram namazına hazırlar, evin erkekleri namazı kılmak için camiye gittiklerinde hanımlar genel temizlik amacıyla evinin önünü ve bahçesini temizler, erkekler eve döndüklerinde ilk önce ev halkı ile bayramlaşır, kahvaltı sonrası, şayet aile yaş olarak küçükse ilk önce baba ve annelerinden başlayarak köyün yaşlılarını el öpmeye çıkarlar. Misafirlere kurban bayramı ise kavurma, Ramazan bayramı ise el yapımı baklava ikram edilir. Evin oğulları evli bile olsalar bayram günün babasının evinde geçirirler, tüm köy bayram boyunca birbirleri ile görüşür. Bayramların ön önemli özelliklerinden biriside köyden ekonomik nedenlerle veya işi gereği ayrılanlar, bayramları bir fırsat bilerek bayramı köyde geçirmek için gelirler, buda bayramlara ayrı bir renk katar.

=Festivaller=

Dinar'da faaliyet gösteren Cerityaylası kültür ve yardımlaşma derneğinin katkıları ile her yıl haziran ayında düzenlenen geleneksel Cerityaylası Ayran Şöleni, diğer illerde ve Dinar mierkezde ikamet eden Cerityaylalılar ile yakın köy ve kasaba halklarını bir araya getirmektedir.

=Coğrafi Konum=

Afyonkarahisar iline 125 km, Dinar ilçesine 15 km uzaklıktadır.Adındanda anlaşılacağı üzere bir yayla olan cerityaylası denizden 1500 metre yükseklikte, dağlık bir arazide kurulmuştur. Köy arazisinin genelini dağlar oluşturmakta, kısım kısım düzlüklerde tarlalar bulunmaktadır. Dinar ilçesinin yaşanılan tek yaylası olan köyümüz, görülmeye değer manzarası ile misafirlerini beklemektedir. Kavlak mevkiinden bakıldığında, Dinar, Sandıklı, Çivril ve Dazkırı ilçelerinin tamamını kuşbakışı önümüze seren manzarası doyumsuzdur.

[aslan6641]

Çağlayan, Dinar

Çağlayan, Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihi

Arşiv belgelerinde Danişmendli Türkmenlerine dair ilk kayıtlara Başbakanlık Osmanlı arşivinde bulunan tahrir defterlerinde rastlanılmaktadır. Bunlarınen önemlisi 200 numaralı Diyarbekir tahrir defteri olup, Danişmendli kazasının ana unsurunu teşkileden Türkmenler ilk defa burada görülmektedir.Danişmendli aşireti, defterin 963 ve 964 sayfalarında bulunmaktadır. Danişmendli Türkmenleri kaza statüsünü muhafaza etmekle beraber 17yy. ortalarında Aydın Evi ve Rum Evi olmak üzere ikiye ayrıldılar.Çağlayan Köyü’ne yerleşen Gölegir Aşireti Aydın Evi grubuna bağlıdır.

GÖLEGİR AŞİRETİ

İlk tahrirde görülmeyen Gölegir Aşireti, 1656 yılında 51 hane ile temsil bennak yazılmıştı.1659 sayımında ise nüfusları 55’i bennak olmak üzere 80 haneye çıkmıştır.Bununla birlikte koyun ve develerin nüfusa parelel bir artış görülmemesi yüzünden 1661-1662 yılında tashihi yoluna gidilmiş; deve ve koyunların miktarlarında bazı eksiltmeler yapılmıştır.Gölegir cemati Aydın evi içinde yeralmıştı.Onlar Sandıklı kazasında Cadı, Horu, Kıranbeğli, Kazganpınarı, Seyidli, Çavuşlar, Küflüağıl/Gölağıl? ve Urla kazasında Okçular adlı köylere iskan oldular.

Bir başka kaynağa göre; Kaşıkçı oymağı ile Gölegir'e bağlı Mirili, Şehsuvar, Dokuzlu obaları da iskânı kabul ettiler. Buna dair 1694 Nisan ayı tarihini taşıyan Sandıklı kadısı tarafından bir hüccet verilmişti. İsmi geçen oymak ve obalar Sandıklı nahiyesindeki köy ve mezralara yerleştirildiler. Bu tarihlerde köyümüz Sandıklı’ya bağlı idi.--Hhhuseyin 17:03, 2 Ağustos 2008

FARSAKLAR/VARSAKLAR

Tarsus Türkmenleri veya Farsaklar/Varsaklar,Ulaş,kusum,Kuştemir,Esenli,Gökçeli,Elvan lı ve Orhan Beyli boylarından oluşuyordu Bu boyların altında 300'den fazla cemaat bulunmaktaydı.Varsaklar,Karamanoğulllarının siyasi tarihinde etkin rol oynamışlar.Osmanlı-Karamanlı mücadelesinde Karamanlıların yanında yer almışlardı.Osmanlı hakimiyeti döneminde sakin bir hayat süren Farsaklar/Varsaklar, Tarsus ve çevresine iskan olmuşlardı.

Köyümüzde bulunan Farsaklar sülalesi,bunların bir uzantısı olmalıdırlar.

KARACAOĞLAN, güney illerimizdeki yaygın bir söylentiye göre Adana'nın ilçesi olan Bahçe'ye bağlı Farsak köyünde doğmuştur.

"Kozan Dağından neslimiz Arı Türkmendir aslımız Varsak’tır durak yerimiz"

dizeleri de bu söylentiyi doğrulamaktadır.

Farsaklar, dağlık yer*lerde oturmayı seven, sert, hırçın, isyancı bir aşirettir. Bu özelliklerin oluşturduğu "isyan", "hırçınlık", "üstünlük", "yiğitlik" gibi duyguların işlendiği "varsağı" türü, halk edebiyatımıza Karacoğlan tarafından kazandırılmıştır. Bu da onun Farsaklı olduğunun belirgin bir kanıtı olarak gösterilebilir.

KAYNAK: Danişmentli Türkmenleri,Tufan GÜNDÜZ-İnternetten alıntılar.--Hhhuseyin 19:25, 9 Mart 2009

HAZIRLAYANLAR: Hüseyin YÜCEL Hilmi Dilmen İlköğretim Okulu Öğretmeni-ISPARTA

Mehmet YÜCEL Emekli Öğretmen

NOT

Gölegir aşireti, Azerbaycan'dan gelme bir Türkmen aşiretidir. Afyon bölgesine iskanları sırasında aşiretin başında bulunan kişi, Avşar oğlu Abdurrahman'dır. Bu husus esasen Gölegir aşiretinin Oğuzların Avşar boyundan olduğunu gösteriyor.

[aslan6641]

Çayüstü, Dinar

Çayüstü, Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihi

köy bir dinarın türkmen köylerinden olup türkmenlerin 1600 yy isyanlarından sonra yerleştigi bir köydür,eski adı gımıllı

[aslan6641]

Çobansaray, Dinar

Çobansaray, Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihi

Köyün adı Porsama köyüne eski dilde kullanılan pörçümü kelimesinin Pörçüme yani aslını yitirme anlamında emrini bildirmektedir. Porsama yani Pörçüme, aslını yirtirme anlamında miras bir öğüt niteliğindedir. bazı sülalelerimz; *Aşıklı*

Kültür

Köy; Türkmen köyü olup, Türkmen gelenekleri yaşatılmaktadır.

[aslan6641]

Çürüklü, Dinar

Çürüklü, Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihi

Köyün kuruluşu 320 yıl öncesine dayanır. Köyün Osmanlı devleti zamanında Kütahya sancağına bağlı olduğu bilinmektedir.